Bazı sağlık problemleri olan çalışanlar göreve başladıktan itibaren çalışma kapasitesini belirli bir kısımda veya görevinin gereğini yerine getiremeyecek şekilde yitirdiği takdirde devlet tarafından kendilerine sunulan hakla malulen emekli olabilme hakkına sahip olmaktadır.

Ülkemizde 2013 yılında malulen emekli olmak isteyen sigortalı çalışanlar için yeniden düzenlemeler yapıldı. 3 Ağustos 2013 tarihinde yeniden yayınlanan yönetmeliğe göre 21 hastalık malulen emekli olabilmek için belirlendi. Bu 21 hastalığın devlet tarafından malulen emekli olabilmesi için kapsama alınması ile birlikte basın yayın araçlarıyla aslı olmayan yönetmeliğe uymayan haberler yayınlanarak birçok insana ümit verildi mağdur edildi. Oluşan bu bilgi kirliliğine son vermek için son olarak bütün detayıyla malulen emeklilik ile ilgili yasa ve yönetmelikler yayınlandı.1 Eylül tarihi itibariyle yönetmelik yürürlüğe girdi.

Sigortalı çalışanlar için malulen emekli olması hakkında karar verilirken belirlenen hastalıklar şunlardır: tüm nakil organları( kemik iliği haricinde),kanser, böbrek yetmezliği, elektrolit bozukluğu, otizm, MS, Parkinson, Alzheimer, demans, sara, astım, koah, uyku bozuklukları, sindirim sistemi kanamaları, ülseratif kolit, kaşeksi, kronik pankreatit, genetik hastalıklar, yürüyememe, tramva sonrası stres bozukluğu, obsesif kompülsif bozukluklar, kardiyolojik hastalıklar , şeker hastalığı sonrasında en az 3 organının normal düzeyde çalışamaması gibi hastalıklar malulen emekli olmak için devlet tarafından kabul görülmüş hastalıklar arasında yer almaktadır.

Sosyal sigorta kurumu kapsamında devlet tarafından alınan kararlar sonucunda hazırlanan yönetmeliğe göre 510 sayılı sosyal sigortalar ve genel sağlık sigortası kanununa göre; çalışan sigortalı kişilerin çalışma gücünü veyahut iş kazası nedeniyle çalışma gücünün en az %60’nı kaybetmesi sonucu malul sayılabilmektedir.

Peki yukarıda belirtilen hastalığa sahip olan malulen emekli olmak isteyen sigortalı çalışanlar nereye başvurmalıdır? Bu haktan yararlanmak isteyen kişiler yaşamakta oldu illerde Sosyal Güvenlik Kurumuna dilekçeyle başvurabilmektedir. Sigortalı çalışan kişilerin en çok kafalarına takılan soru ise %60’ın üzerinde engelli olduğuna dair raporu olmasına rağmen Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından emekliliğin kabul görmemesidir. Bunun nedeni ise ilk defa sigortalı olduğu tarihte malulen emekli koşulunu sağlayanlar 5510 sayılı kanuna göre emekli olamıyorlar. 3600 günlük sigortasını doldurduğu tarihten itibaren malullük koşullarını sağladığı takdirde haktan faydalanma hakkına sahip olmaktadır. Bir diğer sebebi ise en fazla olan rahatsızlığı % 60 dan az olduğu takdirde yine malullük aylığına bağlanamamasıdır.

Malulen Emekli Olan Kişilere Aylık Bağlanma Koşulları

Merhabalar değerli okuyucularımız. Sağlık problemi bulunan ve malulen emekli olmak isteyen arkadaşlara elimizden geldiği kadar bilgi vermeye gayret göstereceğim. Sizlere sosyal güvenlik kurumu bazında çalışma hayatınızda malulen emekli olabilmek için ve emekli olduğumda aylığa nasıl bağlanılır bunun gibi sorularınız hakkında bilgi vermeye çalışıp sizlere aktarmaya çalışacağım.

Değerli okuyucularımız bu konuyla alakalı gerek sosyal medya üzerinde gerek haberlerden basın yayın organlarında bazıları bilgi kirliliği oluşturan birçok haberlerle karşılaşmaktasınız. Siz değerli okuyucularıma tavsiyem bu haberlerin hepsine kulak asmamanızdır. Size bu konuyla ilgili en geniş kapsamlı en doğru bilgiyi elbette ki konuyla ilgili kurum ve kuruluşlar verecektir. Konuyla alakalı en doğru bilgiyi devletin resmi olarak yayınladığı yasa ve yönetmelikler vermektedir. Konular hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız öncelik olarak devletin düzenlemiş olduğu yasa ve yönetmelikleri detaylı bir şekilde inceleyip bilgi sahibi olmanızı tavsiye ediyorum. Tabi ki bu yasa ve yönetmeliklerde anlamadığınız takıldığınız yerler olabilir. Bununla ilgili doğru ve güvenilir bilgiyi almak içinde yaşadığınız yerdeki ilgili kurumlara gidip yetkili kişilerden bilgileri almanız sizin açınızdan en doğrusudur.

Sağlık kurumu tarafından malul kabul edilmiş kişilerin malul aylığından faydalanabilmesi için bazı koşullar bulunmaktadır. Bunlar ;

  • Mamullük sebebiyle sigorta kapsamında çalışmış olduğu kurumdan veya iş yerinden ayrılmış olması
  • Kendi adına veyahut kendi hesabına çalışanların genel sağlık sigortası primi dahil borcu bulunmaması
  • En az on yıl süre ile sigortalı olmuş olması ve 1800 gün sigorta primi ödemiş olması
  • Aylık bağlanmasını istediği takdirde yazılı dilekçeyle başvuru yapması gerekiyor.

Peki malulen emekliye ayrıldığınız takdirde ne zaman maaşınız ödenmeye başlar. Bununla alakalı en doğru bilgiyi sizlere yine Sosyal Güvenlik Kurumu vermektedir.

  • Sigortalı işçinin malul sayılmasıyla birlikte rapor tarihi, aylığın bağlanması için başvuru yapıldığı tarihten önce ise yazılı şekilde istek yapılan tarihten sonra,
  • Rapor tarihi malullük aylığının bağlanması için yazılı şekilde başvurulan tarihten sonra ise aybaşından sonra maaşınız ödenmeye başlamaktadır.
  • Sigortalı çalışan aylığının başladığı tarihte geçici olarak iş göremez geliri aldığı takdirde iş göremez gelirinin sona erdiği tarihten sonra ilk aybaşında maaşını almaya başlayacaktır.

Vazife Malullüğü Nedir?

5510 sayılı kanun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle ilk kez 4. Maddenin birinci fırkasına göre emekli sandığı kapması içerisinde sigortalı olan çalışanlar için vazife malullüğünün hükümleri uygulanmaktadır.

Malullük tanımını yapacak olursak; sigortalı çalışan kişilerin görevlerini yerine getirdikleri sırada veyahut görevleri dışındaki idarelerince vazifelendirildikleri her hangi bir kamu kurumuna ait olan başka işleri devam ettirirken çalışmış olduğu kurum veya kuruluşun menfaatlerini koruma amacıyla işini yapar iken veyahut idaresi tarafından sağlanmış olan vasıta ile işe gelmesi ve işten dönüşü sırasında veyahut çalışmış olduğu yerde meydana gelen kaza sebebiyle oluşan duruma vazife malullüğü bu durumlarla karşılaşan çalışana ise vazife malulü adı verilmektedir.

Elbette ki her çalışan yukarıda bahsetmiş olduğu durumlar neticesinden ziyade bazı istisnai durumlarda vazife malullüğünden faydalanamaz ve vazife malulü sayılamaz.

  • Araç kullanımı sırasında bilincini kaybettirici içki vs gibi kullanmış ise
  • Kanunlara, tüzüklere ve verilen emirlerin dışında hareketler gerçekleştirmiş ise
  • İntihar girişiminde bulunmuş ise
  • Ne sebeple olursa olmuş olsun kendi adına veya başkaları adına menfaat sağlamış veyahut zarar verme girişiminde bulunmuş ise vazife malullüğü hakkından faydalanamaz.

Vazife malullüğünün bildirim süresi bulunmaktadır. İlgili bölgenizde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirinizi, en geç on beş gün içerisinde bildirebilirsiniz. Aynı şekilde çalışmış olduğunuz kurum veya kuruluşlarda vazife malullüğüne neden olan durumu, yetkili olan kuruma en geç on beş iş günü içerisinde bildirmekle mükelleftir.

Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirme süresi bakımından bilinmesi gerekenler;

  • Vazife malullüğü olayına neden olan olayın gerçekleştiği,  hastalıklarınızın nedenlerinden dolayı hakkınızda vazife mamullüğü hükümlüğü kapsamında uygulanan, hastalıklarınızın tedavi imkanının olmadığına dair düzenlenmiş raporların onaylandığı tarihten, esirlik, gaiplik halinde ise, bu durumların sonlandığı tarihten itibaren vazife malullüğünüz başlamış olacaktır.