Alkol bilindiği üzere kişinin irade yeteneği üzerinde zayıflatıcı etki gösteren, zihni üzerinde doğrudan sonuç doğuran bir içecektir. Motorlu hayatlar ise günümüz dünyasında vazgeçilmez konumunda olan, hayatımızın önemli parçalardan birisidir. Dolayısıyla alkol gibi irade yeteneği üzerine etkisi olan içeceklerin araç kullanımı sırasında kan dolaşımında olması istenmeyen bir etken madde olup hukuken yaptırıma tabi tutulmuştur. Çünkü trafikte herkes birbirine güvenmek zorunda olup, herkes birbirinin doğru hareket ettiği düşüncesi ile araç kullanmaktadır. Kimse yanındaki aracın şoförünün hatasını öngörerek ve düşünerek araç kullanmak zorunda değildir. Tam olarak da bu nedenle alkollü araç kullanmak trafik güvenliğini tehlikeye sokmaktadır. Bu nedenle herhangi bir kaza meydana gelmeden alkollü olduğu tespit edilen vatandaşa bir yaptırım uygulanmaktadır. Belirli bir seviyede alkolün vücutta varlığı idari cezalara vücut verirken bu seviyenin yükselmesi Türk Ceza Kanunu tarafından düzenlenen suçları gündeme getirir.

Alkol Promil Sınırları Kaçtır?

Her alkol alan kişinin mutlaka bir yaptırımla karşı karşıya gelmesi söz konusu değildir. Yaptırımın gündeme gelebilmesi için alkolün promil olarak adlandırılan vücutta belli bir seviyeye ulaşması gerekir. Karayolları Trafik Kanunu uyarınca, özel araç kullanan kişilerdeki promil sınırı 50’dir. Vatandaşa alkol testi yapıldıktan sonra alkol sınırı 50 promil ve üzerinde çıkarsa, kişi hakkında idari para cezası uygulanır ve ehliyetine kolluk kuvvetleri tarafından el konulur. Bu sınır özel araç dışındaki motorlu araçlarda örneğin ticari araçlarda 20 promildir. 20 promil ve üzeri alkolün varlığı kanıtlanırsa idari para cezası ve ehliyetine el konulması gündeme gelir. Bu sınırlar Karayolları Trafik Kanunu’ndaki yaptırımlar için geçerli olup alt sınır mahiyetindedir. Her iki durum için de yani hem özel araçlarda hem özel araç dışındaki motorlu araçlarda üst sınır 100 promildir. 100 promil ve üzerinde alkol tespit edilmesi halinde TCK m.179’da düzenlenen trafik güvenliğini tehlikeye düşürme suçu gündeme gelir. Bu suçun varlığı halinde kişi soruşturma ve kovuşturmaya tabi tutularak açılan bir kamu davasında yargılanır. Aynı zamanda yargılamanın yanı sıra idari tedbirler olan idari para cezası ve ehliyetine el konulması gibi yaptırımlar da geçerlidir.

Alkol testinin ne zaman yapıldığı alkolün kandaki oranı hakkında önemli bir ipucudur. Çünkü Adli Tıp Kurumu’na göre kandaki promil oranı her saat %15 oranında düşüş göstermektedir. Bu nedenle ne kadar çabuk alkol testi yapılırsa o kadar çok yüksek promil çıkma ihtimali vardır.

Alkollü Araç Kullanan Kişiye Uygulanan İdari Yaptırımlar Nelerdir?

Her sene değişmekle beraber özel araçlarda 50 ve diğer araçlarda 20 promil alkolün varlığı kolluk kuvveti tarafından tespit edildiğinde kaç defa bu vaziyette yakalanılmışsa uygulanan yaptırımlar farklılaşmaktadır.

2021 yılı için ilk seferinde kanunda yazan hadleri aşan araç kullanıcıları için idari para cezası 1340 TL’dir. Bunun yanında 6 aylık da sürücünün ehliyetine el koyulur. Şayet ikinci defa kişi hadleri aşan alkol miktarı ile yakalanırsa idari para cezası 1679 TL’dir. Aynı zamanda ehliyetine de 2 yıllık süre zarfında el konulur. Bu sürücüler için “sürücü davranışları geliştirme eğitimi” isimli eğitime katılmak zorunlu tutulmuştur. Bu eğitim tamamlanmadığı sürece ehliyetlerine kavuşmaları mümkün değildir.  Üç defa ve üstü belirtilen sınırların üzerinde alkol seviyesi ile yakalanan sürücüler için ise 2699 TL idari para cezası ve buna ek olarak 5 yıl süreyle ehliyetine el koyma yaptırımı gündeme gelir. Bu kişiler için ek olarak psikolojik testlerin yapılması zorunludur. Psiko-teknik testlere tabi olan sürücülerin testi geçip onay almaları ve belirtilen sürenin dolması halinde ehliyetleri kendilerine teslim edilir.

Alkollü Araç Kullanma Yüzünden Kesilen Cezalar Nereye Ödenir?

E-devlete vatandaş şifresi ve TC kimlik numarası ile giriş yaptıktan sonra e-devlet trafik cezası sorgulama ve ödeme sayfasına girerek cezasını ödeyebilir. Bunun yanı sıra PTT şubelerine, vergi dairelerine ve anlaşmalı bankalara da cezasını ödemesi mümkündür. Online olarak ödemeye isteyen vatandaşlar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sitesine girerek kredi kartı ile söz konusu cezaları ödeyebilirler. Bu paranın ödenmemesi halinde cebri icra süreci gündeme gelir. Yani alkollü araç kullanırken yakalanan sürücü hakkında icra takibi başlanır ve yasal faizi ile birlikte kendisinden cezası talep edilir. Şayet süreç itirazsız işlerse gerekirse haciz yoluyla ceza ödetilir.

Alkollü Araç Kullanma Cezasına Nasıl İtiraz Edilir?

Yaptırıma tabi tutulup idari para cezasına mahkum edilip ehliyetine el konulan kişi sulh ceza hakimliğine veya idare mahkemesine itirazda bulunabilir. İdari para cezası kararı kişiye tebellüğ edildikten sonra 15 gün içerisinde sulh ceza hakimliğine itirazda bulunulması gerekir. 15 günlük süre hak düşürücü süre olduğu için hakim resen dikkate alır. İdare mahkemesine ise tebellüğden itibaren 60 gün içinde itiraz edilmesi mümkündür. Bu süre de hak düşürücü süre olup kesilmesi veya durması mümkün değildir. Her iki itiraz şekli için de itirazda bulunanın itirazını destekleyecek şekilde ispat faaliyetine girişmesi gerekir.